Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Laburnum alpinum & Prunus brigantina

fotò
fotò
Ambour

Laburnum alpinum

Fabaceae Leguminosae

Àutri noum : Aubour, Ambourn, Bour, Embourn, Amboul.

Noms en français : Cytise des Alpes, Aubour des Alpes.

Descripcioun :
L'ambourn es un poulit pichot aubre que trachis en mountagno. Se recounèis eisa en flour o en fru. La fueio èi di tres partido.

Usanço :
"L'ambourn fa un bouosc soulide pèr fa de piquets pèr la vigno, de chambises pèr li vachos" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 54). Èro peréu recerca pèr n'en faire de càmbis. G. Jean : "Lou fau coupa dóu coustat dóu soulèu, ne'n prenon que la mita [...] Après lou fan caufa à la tubèio e lou tordon" (O. Madon, op.cit. p. 81). En auto Prouvènço, lou bos èi bouli, bouta trempa dins l'aigo o lou femié pèr l'amarina. Lou bour èro tambèn emplega pèr faire fugi li darboun qu'es uno planto forço empouisounanto e memo mourtalo pèr l'ome (citisino proche de l'estrichino).

Port : Aubre
Taio : 3 à 5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Laburnum
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae

Ordre : Fabales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 13 à 15 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 1800 m
Aparado : Noun
Remarco : fotò
Mai à juliet

Liò : Faio - Sapiniero - Esboudèu - Gaudre fres
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Laburnum alpinum (Mill.) Bercht. & J.Presl, 1835

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Laburnum alpinum & Prunus brigantina

ges
ges
ges
ges
ges
R
C
C

Coumpara Ambour emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò